Triode Dick's Page
Ceasar
Een single ended versterker
met amorfe UGT's
Deel 1
update:27-8-2001
De Ceasar op gloei met AVVT AD100 eindtriode,
227 en 6688.
Avé, dit is de versterker die mij het laatste jaar veel tijd liet "verlummelen" met (te) veel muziek luisteren. Maar deze monoblokken slaan gewoon alle voorgaande projecten. Met een weergave die zo ongelooflijk strak definieert dat je gewoon meer details uit je luidsprekers hoord. Ruimte, diepte, alles net een stap beter. Een versterker die als referentie voor mijn verdere bouwprojecten mij dwingt die verder te "tweaken" dan dat ik tot nu toe zou doen. De eerste die daar alle voordelen uithaalde was mijn vorige referentie: "The General". Die was ondanks de mooie Tango permaloy NY15 UGT's niet in staat dezelfde muziekkwaliteit te laten horen dan "Ceasar". Uren, dagen tunen, tweaken en vergelijken heeft de General op een hoger plan gebracht dan dat 'ie was voor de Ceasar er kwam. De General streelt mijn gehoor nu duidelijk meer dan voorheen. De Ceasar zorgt zo dat andere versterkers een referentiepunt hebben bij mij. Veni, vidi, Vici... laat ze maar komen....
Maar is het verschil in
bouw met de General dan zo verschillend? Nee, helemaal niet. Ik geloof meer
in evolutie dan in revolutie met mijn versterkerbouw. Door steeds een compleet
ander principe te bouwen komt het nooit tot een echte uitontwikkelde buizenbak.
Langzaam steeds verder ontwikkelen, dat geeft toch betere resultaten op
de langere duur. Een groot verschil is dat in plaats van de toch uitstekende
Tango Permaloys hier AE Amorfe UGT's worden toegepast. Is een amorfe dan
echt nog beter dan de permaloy? Ik durf nu gerust bevestigend te antwoorden
nu. Ik werk het laatste jaar met verschillende types amorfe UGT's. En ondanks
de verschillen hebben ze alle drie dezelfde sublieme familietrekken. De
General, een treedje lager gezet, heeft nu ook amorfe uitgangen. Gemaakt
door Tribute Audio. De overeenkomsten zijn groot. Een geslaagde upgrade.
Ja maar, er staan ook andere eindbuizen op deze Ceasar? Goed gezien... Maar
ik heb de AV300B en de KR300BXLS ook op de Ceasar gehad. De AVVT is wat
lichter in klankbalans, maar is ook prima. De KR heeft een wat ingehoudener
klankbalans. Maar, dat bleek later, die staat eigelijk te weinig te werken
om helemaal los te kunnen komen. Daar kwam ik achter toen de grotere broer
van Ceasar, de "Big C", op stroom zette. Die haalt behoorlijk
meer uit de KR Electronics 300BXLS triode. De AVVT AD100 vind ik op deze
Ceasar zo machtig passen bij de AE Amorfe's, dat ik ze zo liet staan. Het
is een beetje een vreemde buis. Een beetje vreemd, maar ontiegelijk lekker!
Net wat vetter in het midden. Waarschijnlijk door de hogere gloeistroom
van 2,2 Ampère bij een spanning van 4 Volt. Ik kreeg ze van Jim van
"triodes.nl", ter evaluatie. Om eens buiten het 2A3/300B straatje wat te
proberen. Ik heb ze niet meer teruggestuurd,... en hij krijgt ze ook niet
weer. Ik heb ze maar gekocht.
Maar
helaas, er zijn weer beren op de weg. De laatste productie van deze formidabele
AD100's zijn zwaar teleurstellend van kwaliteit. Ik kan ze dit moment helemaal
niet aanraden. Om dit probleem uit de wereld te ruimen heb ik nu een paar
VAIC300B's op de versterker. Inderdaad, van de concurent van AVVT, maar
duidelijk met dezelfde "roots". Ten eerste omdat de fysieke overeenkomsten
frapant zijn. Ten tweede omdat VAIC heel goed bezig is vandaag de dag. De
afwerking is subliem. En ja hoor, na een paar dagen werd het al duidelijk,
de Ceasar speelt ook met de VAIC de sterren van de hemel. Ook dat zelfde
net wat vettere midden en mooie vloeiende hoog.
In
de Mu-stage heb ik eens een ander buisje, 6688, gebruikt. Ik wil vooral
niet de indruk wekken dat alleen de inmiddels slechter verkrijgbare 12HG7/12GN7
optimaal is. Antique electronics heeft ze nog wel in het assortiment. Maar
niet getreurd, er zijn uitstekende andere mooie penthodes. Hier dus een
6688. Een broer van de schofterig prijzige 7788. Die heeft een nog hogere
steilheid. Betaal er niet de prijs voor die wordt gevraagd, maar gebruik
gewoon de 6688 voor ééntiende van de prijs van de 7788. Heb
je al 7788 op je plank? Tuurlijk gewoon gebruiken, uitstekende buis. Kun
je ook octal buisjes kwijt, dan is er de 6AG7. Daar heb ik ook uitstekende
ervaringen mee.
En
een nieuwe ster heeft mijn audiohemel verlicht: de D3a. Ik kreeg er een
paar van audiovriend de Majoor. En dat bleek een voltreffer. Ze staan ook
op de Cleo 4 voorversterker en op de Big C. Later vulde een andere gewaardeerde
audiovriend Doede de voorraad verder aan. Bedankt jongens....
Maar ik had natuurlijk ook kunnen vertellen dat de "oude" General versterker met nieuwe AE Amorfes nog wat mooier is dan met de toch niet meer verkrijgbare Tango NY15. Ja, had gekund. Ware het niet dat ik de bouw van "Caesar" uitvoerig heb "gecoverd". Door veel foto's te maken tijdens de bouw. En dat rechtvaardigt toch de uitgebreide eigen bladzij voor mijn huidige favoriet. En de "General" wordt niet meer gebruikt zeker? Ha, natuurlijk wel. Zeker in zijn laatste incarnatie is dat een heerlijke bak. Ze staan nu gebroederlijk naast elkaar op het rek. En mijn stemming bepaald welke draait, de superrelaxte zeer natuurlijke "General" of "Caesar" met zijn weergave die je de tijd doet vervagen. Beide superbakken die doen waarvoor ik ze maakte. Muziek tot een beleving maken.
Het amorfe kernmateriaal is een vreemd goedje. Anders van eigenschap dan onder andere siliciumijzer. Ik ben geen deskundige op dat gebied, maar kreeg een mooi mailtje van mijn onze zuiderbuur Ward. En die is juist op materiaalgebied een veelweter. Ook een heel ervaren buisversterkerbouwer en een groot muziekliefhebber. Ik correspondeer regelmatig met hem. Hieronder de inhoud van de brief, hij verteld het veel beter dan ik kan:
Aldus Ward.
Je hoeft je niet eens te interesseren in trafokernmateriaal om toch te beseffen dat we hier met een heel prettige ontwikkeling te maken hebben die ons in staat stelt (nog) meer muziek uit onze versterker te halen. En daar draait het toch om. Besef ook dat dit kernmateriaal in hele dure Japanse trafo's worden toegepast. Tamura heeft ook amorfe UGT's in het programma. Die kosten een klein vermogen, van je banksaldo bedoel ik dan. Verder weet ik nu dat er twee Nedelandse (!) bedrijven zijn die ze volop in productie hebben. Ik heb met beide uitstekende ervaringen.
Jaren geleden las ik er
al over in Sound Practices. Maar voor Dick en alleman waren die niet weggelegd,
tot nu... En ik wordt hier toch blij van, elk stukje muziek dat ik weergeef
wordt dat alleen maar meer. Er staat iets speciaals vlak achter de eindbuis.
En gewoon in Nederland geproduceerd... Door het toch wel dure kernmateriaal
zullen het nooit massaproducten worden. Maar doordat de productie gewoon
in Nederland plaatsvind zijn ze zeker haalbaar voor veel mensen die geen
mediocro trafo op zijn versterker willen.
Is er nu alléén met amorfe UGT op de versterker nog muziek
te genieten? Nee, natuurlijk niet! Het is één van de manieren.
Eén van de wegen om naar een mooie versterker te gaan. Maar níet
de enige. Wel ben ik steeds nieuwsgieriger geworden naar eigenschappen van
het kernmateriaal. Van Menno, met z'n ringkern UGT's, word ik niet
veel wijzer op dat vlak. Die houdt het voor zich. Daar zou ik ook graag
eens wat meer over willen weten. Ook zijn UGT's vind ik bijzonder goed qua
weergavekwaliteit. Haalt ook hij wat uit met de legering? Of is het gewoon
zo'n goed ontworpen geheel? Mijn eerste paar Tango's, met normaal silicium
ijzer kernen, herken ik nu op dat klankkarakter. Net als de reguliere bandkernen
van AE. Niet dat dat beroerd is, verre van dat! Maar zowel de Permaloy en,
nog meer, de amorfe, geven gewoon meer microdetails in de muziek weer. Zo
ben ik plots in de opbouw van UGT's beland, en het smaakt naar meer..
Het opvallende oppervlak van amorfo kernmateriaal. Het zijn geen normale lamellen. Maar flinterdunne plakjes. Het schilfert makkelijk af en is erg scherp.
Schema versterker: Nieuwe opgewaardeerde versie!