Triode Dick's Page
Stanley en Oliver
Twee 300B single ended broers
Update: 14-5-2002

Deel 1: inleiding.

 

Stan en Ollie?...

Ongeveer een half jaar geleden kwam mijn buurjongen, die het ouderlijk huis al jaren geleden verlaten heeft, weer eens langs. Na zijn verhuizen om te gaan studeren hebben we nooit het kontact verloren. Onze gezamenlijke interesse in muziek is daar natuurlijk voor een deel debet aan. Ook hij is een muziekliefhebber pur sang. Actief en passief.

The pros and cons of single ended...

Hij wilde het nu toch ook eens hebben over een nieuwe buizenbak. 'Een EL34 push pull of zo?', opperde ik. 'Draai je daar zelf ook mee?', was zijn wedervraag. 'Nee, dat niet, ik ben vooral liefhebber van single ended versterkers.' 'Mmm, wat is het verschil dan?' vroeg hij. Ik begon te vertellen: 'Een single ended versterker is zo'n beetje het oudste principe op het gebied van een versterkerschakeling, werkt met één enkele eindbuis. Later kwamen slimme techneuten er achter dat je met twee buizen in zogenaamd push pull schakeling een versterker met veel meer vermogen en een sterk verbeterd rendement kon maken.'

'Waarom gebruik je nu dan weer zo'n "ouderwetse" versterkerschakeling?' vroeg de beste man, advocaat in het dagelijkse leven en daarom waarschijnlijk alleen met feiten en bewijzen tevreden.
Ik pleitte verder: 'Vandaag de dag is de kwaliteit van componenten die nodig zijn voor het bouwen van een (buis) versterker zo veel beter dan 70 jaar geleden. Combineer dat met een mooie single ended schakeling, en er wordt een geluidskwaliteit mogelijk dat heel moeilijk te evenaren valt met een versterker die volgens het push pull principe werkt.

Het is niet zo dat een push pull versterker geen mooie kwaliteit kan geven, zeker niet. Ik zeg altijd: beter een mooie push pull buizenbak dan een matige single ended versterker. Ook push pull versterkers hebben veel baat bij die betere passieve componenten. En heb je een groot uitgangsvermogen nodig, dan is dat met het "druk en trek" principe vele malen simpeler te verwezenlijken.

Maarrrrr, de ultieme beleving zit niet in de laatste honderd Watt vermogen, die ziet in de eerste halve Watt en minder. Daar waar de ruimte akoestiek hoorbaar wordt, waar de galmpjes en reflecties de muziek zo levendig kunnen maken. Ofwel de hele kleine zogenaamde "low level details".
'Is daar geen goed Nederlands woord voor?' 'Nee, helaas niet'. ' Maar laten we liever eens wat muziek gaan draaien, ik ben al weer veel te lang met mijn betoog bezig… De enige echte bewijslast zit hem immers alleen in de muziek, en nergens anders in.Een paar uur later wilde mijn muzikale vriend geen push pull of hoe het ook mocht heten, nee, hij wilde net zo'n ding als ik had. Toen ik hem de kostprijs van de gebruikte componenten daarvan in zijn oor fluisterde, werden de plannen ietwat bijgesteld. Hij mompelde wat over een nog torenhoge studieschuld en dat hij (nog) geen Moskovisch was…. Zo lang was hij nu ook nog geen advocaat… 'Ik bedenk wel wat moois', zei ik hem. Ook een mooie single ended versterker is wel betaalbaar te houden. Het hoeven niet alleen rijkere jongens te zijn die met de mooie single ended versterkers hun muziek versterken. Kijk naar mij!

Ook gij Brutes?.....

Een paar dagen later, bij mijn beste vriend, Jan, thuis, had ik het over het bovenstaande verhaal. 'Ja, vertelde hij, ik zou ook wel eens een single ended versterker willen.' 'O', zei ik, dan weet ik misschien nog wel iets… Ik heb toen een versterker van mezelf bij hem neergezet, om te horen of zijn speakers het één en ander ook konden waarderen. Nou, en konden ze. Jan draait dagelijks zijn muziek op een paar tweeweg transmissionline speakers met een Viva woofer en Audax tweeter. Mooie speaker in combinatie met zijn push pull KT88 versterker.

Maar met de 300B single ended "General" versterker kwam de boel behoorlijk meer tot leven. Die schudde meer uit de ingeblikte muziek dan voorheen mogelijk leek. Er was geen ontkomen meer aan voor mij. Ik moest ook deze brave borst van een single ended versterker voorzien. Maar gezien de ruimte wel alles in één kast. Want vrouwlief zag die drie losse "kisten" helemaal niet zitten. De WAF factor bleek nog lager dan ik zelf schatte… Aan het werk dus. Eerst zijn KT88 buizenbak verkocht om de financiële kant haalbaar te maken. De wat visuele irritatie oproepende voorversterker met zijn twee eindbakken naast de kast zouden voor een bepaalde tijd worden geduld. Een tijdelijke WAF dus.

Mijn vriend blij als een kind, zijn vrouw iets minder…

 

Stanley en Oliver deel 1:	Inleiding....
Stanley en Oliver deel 2:	Hoe zitten de versterkers in elkaar...
Stanley en Oliver deel 3:	De opbouw in beeld (eerste deel 1)
Stanley en Oliver deel 4:	De opbouw in beeld (eerste deel 2)
Stanley en Oliver deel 5:	De opbouw in beeld (eerste deel 3)
Schema 1	De versterkers
Schema 2	De voeding van Stanley
Schema 3	De voeding van Oliver
Schema 4	Versterkerdeel "Big O"
Schema 5	Voeding "Big O"
Home	Triode Dick openingspagina